Dijital İmza Nedir?

Dijital imza nasıl anlaşılır konusundan önce dijital imza nedir konusuyla ilgili bir tanımlama yapmak gerekmektedir. Elektronik imza nedir ya da dijital imza ne demek dediğimizde dijital mesajların veya belgelerin gerçekliğini doğrulamak için kullanılan imzalardır. Dijital imza, alıcıya mesajın bilinen bir gönderici tarafından oluşturulduğuna inanması için çok güçlü bir neden verir.

 Dijital imza, elektronik ortamda kimlik doğrulama amacıyla kullanılan yasal bir kimlik doğrulama yöntemidir. Türkiye'de 23 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete ‘de ilan edilen 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda ve bu metinde geçen “elektronik imza” kavramı ile hayatımıza girmiştir.

 Dijital imza 5070 sayılı kanununda “Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veri” şeklinde tanımlanmıştır.

Dijital İmza Nasıl Hazırlanır?

 Elektronik imza veya dijital imza kimliği oluşturulurken sıkı bir kimlik doğrulama aşamasından geçilmektedir. 5070 Sayılı Kanun uyarınca e-imza, ıslak imza ile eşdeğerdedir. E-imza, sertifikası dağıtmaya yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından dağıtılan sertifikalar kullanılarak imzalama işlemi yapılır.

 E-devlet e-imza almak için;

•  E-devlet e-imza hizmetleri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından onaylı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılar tarafından verilmektedir.
• Elektronik imza bir akıllı kart üzerinde kişilere ulaştırılmaktadır. İmza kartı standart bir akıllı kart okuyucusuna takılarak sisteme giriş yapılabilmektedir.
• Elektronik imzayı çalıştırabilmek için öncelikle kart sürücü yazılımının kurulması gerekmektedir. Bu yazılım elektronik imza ile beraber gönderilen CD veya diğer medyalar içerisinde bulunabilir veya e-imzanızı aldığınız firmanın internet sitesinden edinilebilir.
• Bilgisayarınıza kurulan program ile elektronik sertifikanıza giriş gerçekleştirebildiğinizde sertifikanız kullanıma hazır demektir.

Dijital imza oluşturma dediğimizde hızlı yoldan dijital imza oluşturma ve belge imzalama yolları da mevcuttur. Adobe Acrobat ile imzalanacak belge pdf şeklinde programa eklenir ve dijital imza oluşturularak hızlıca imzalanabilir. Öte yandan belgelerin depolanması, belge takibi gibi işlemleri hızlandıracak ve kolaylaştıracak pek çok dijital imza çözümü sunulmaktadır.

Elektronik Sertifika Nedir?

 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda elektronik sertifika tanımı şöyle yapılmaktadır; “Elektronik imzanın doğrulanması için gerekli olan veriyi ve imza sahibinin kimlik bilgilerini içeren elektronik kayıt.”

 Elektronik sertifikalar atılan imzanın doğruluğunun teyit edilebilmesi için gereklidir ve şu bilgileri içerir;

 Hizmet sağlayıcısının kimlik bilgileriniKurulduğu ülke adını

 İmza sahibinin teşhis edilebileceği kimlik bilgilerini

 Sertifikanın geçerli olduğu süreyi

 Sertifikanın seri numarasını

Dijital İmza Nasıl Anlaşılır?

Dijital imzanın doğru olup olmadığını anlamak için doğrulanması gerekmektedir. Bu da dijital imza sertifikası ile mümkün olmaktadır. Adobe Acrobat gibi e-imza çözümleri sunan uygulamalar imzalı bir belge aldığınızda, imzalayan kişi ve imzalanan içeriği doğrulama hizmeti sunmaktadır. İmza geçerliliği; imzaya ait dijital kimlik sertifika durumunun ve belge bütünlüğünün gerçekliği kontrol edilerek belirlenmektedir.

Gerçeklik doğrulaması aşağıdaki maddeleri doğrular;

İmzalayan kişiye ait sertifikanın veya bu sertifikanın bağlı olduğu ana sertifikanın doğrulayıcıya ait kimlikler listesinde bulunup bulunmadığını

İmzalama sertifikasının, kullanıcıya ait Acrobat ya da Reader yapılandırmasına göre geçerli olup olmadığını

Belge bütünlüğü doğrulaması

İmzalanan içeriğin imzalandıktan sonra değiştirilip değiştirilmediğini

İçerik değişirse, belge bütünlüğü doğrulaması

İçeriğin imzalayan kişinin izin verdiği bir şekilde değiştirilip değiştirilmediğin

Dijital İmza Kullanmanın Faydaları Nelerdir?

Verimlilik ve hızlı işlem gerçekleştirme: İşlemlerde dijital imza kullanmanın hız ve verimlilik sağlama açısından önemi büyüktür. Zaman yönetimi açısından avantajlı olduğu gibi kullanım kolaylığı sunmaktadır. Satış gibi işlemlerde imza gereksinimi de fazladır. İdari prosedürleri en aza indiren e-imza süreci uzayan evrak yoğunluğunun önüne geçmektedir.

Maliyetten tasarruf: İşletmelerde e-imza kullanmak, fark yaratan maliyet tasarrufu sağlayan önemli bir çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Kağıt, yazıcı, taramalar, kopyalama, kargo, paketler vb. gibi pek çok gider kaleminin önüne geçilmesini sağlayan bir uygulamadır.
En az hata payı: Elektronik imza sürecinin hızlandırılması imza hataları veya belge kaybını da en aza indirmektedir.
 

Kağıttan tasarruf sağlaması: Dijital imza kullanmak çevre dostu bir uygulamadır. Dijital imza süreci, normal bir kağıt imzasından daha verimli, daha kolaydır. Öte yandan iş gücünü en aza indirmesi de bir diğer artısıdır. Kağıt ve evrak israfını büyük oranda azaltan dijital imza kullanımı aynı zamanda çevre dostu olmasıyla dikkat çekmektedir.

Kullanıcı deneyimi: Dijital imza kullanımı kullanıcı deneyimini geliştirmektedir. Belgeleri kolay bir şekilde imzalama kolaylığı sunan e-imza kullanıcılara benzersiz bir deneyim sunmaktadır.

Yasal uyumluluk: Dijital imza yasal çerçevesi belirlenmiştir. Elektronik imza 23 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’na göre yasal bir dayanağı mevcuttur.

Güvenlik: Dijital imza kullanmak, çıktı alma yükünü engeller. Böylece imzalanan evraklar sadece kişilerin e-posta ya da harici kartlarında gizli olarak kalabilir. Güvenlik riskini en aza indirmesi açısından dijital imza günümüz dijital dünyasında sıkça tercih edilmektedir.
 

Dijital İmza Kullanım Alanları Nelerdir?

 Dijital dünyaya maliyet, kullanım, hız, kolaylık, güvenlik gibi açılardan fayda sağlayan e-imzaların kullanım alanları da oldukça geniştir.

• Bilgi teknolojileri alanında
• İnternet iletişim sistemlerinde
• Finans alanında
• Denetim ve kredi anlaşmalarında
• Hukuki işlemlerde
• Resmi evrak takiplerinde
• Sağlık kaydı, reçete gibi takiplerde
• Blockchain sistemlerinde
• Dijital İmzanın Geçerli Olmadığı Alanlar Var Mıdır?
• Dijital imzalar ıslak imza yerine geçse de kullanılmadığı alanlar da mevcuttur. Bunlar emlak alım satım işlemleri, veraset, intikal ve evlilik işlemleridir. Bu tarz işlemlerde dijital imza geçerli olmadığı gibi geçersiz sayılmaktadır.
• Dijital İmzada Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
• Dijital imza kullanımında dikkat edilmesi gerekenler de yok değildir. Güvenlik zafiyetinin önüne geçmek için dijital imza mutlaka güvenli uygulamalar tarafından kullanılmalıdır. Bu nedenle belgenin korunduğundan emin olmak önemlidir. Bunun yanında e-imzalı alınacak belgenin de doğrulanması mutlaka gerekmektedir.